Khi mới bắt đầu chụp ảnh, việc căn chỉnh bố cục có thể chưa được ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, nếu bỏ qua các nguyên tắc bố cục, bạn sẽ đánh mất cơ hội tạo ra những bức ảnh thực sự ấn tượng và chuyên nghiệp. Nắm vững các quy tắc cơ bản và biết cách áp dụng chúng là yếu tố then chốt để nâng cao kỹ năng nhiếp ảnh của bạn, đặc biệt là với chiếc smartphone luôn đồng hành. Bài viết này sẽ chia sẻ 9 kỹ thuật bố cục ảnh hiệu quả, giúp bạn biến những khoảnh khắc đời thường thành tác phẩm nghệ thuật thu hút mọi ánh nhìn, tối ưu hóa tiềm năng của chiếc camera smartphone của bạn.
9. Đường Dẫn (Leading Lines)
Kỹ thuật đường dẫn là một trong những nguyên tắc bố cục nhiếp ảnh cơ bản nhất mà bất kỳ nhiếp ảnh gia nào cũng nên học, và điều này hoàn toàn có lý do. Đây là phương pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để thu hút ánh nhìn của người xem đến một điểm thú vị trong bức ảnh. Các con đường, dòng sông, thung lũng hay hàng rào đều là những lựa chọn tuyệt vời để tạo nên các đường dẫn tự nhiên.
Đường dẫn đặc biệt phát huy tác dụng trong nhiếp ảnh phong cảnh, nhất là khi bạn đang ở một vùng núi non hùng vĩ. Tuy nhiên, chúng cũng hoạt động hiệu quả trong môi trường đô thị. Các thành phố lớn với những con phố dài tít tắp luôn có những điểm nhấn thú vị ở cuối con đường để bạn khai thác kỹ thuật này.
Đường ray tàu hỏa kéo dài, tạo thành đường dẫn tự nhiên hướng mắt người xem vào điểm nhấn trong bố cục ảnh.
Bạn có thể tự do lựa chọn điểm tập trung cho đường dẫn của mình. Đó có thể là cảnh mặt trời mọc hoặc lặn, hay đơn giản là một nhóm người đang đứng ở cuối con đường.
8. Đối Xứng (Symmetry)
Đối xứng là một trong những cách tuyệt vời để tạo ra những bức ảnh đẹp ngay cả trong những ngày mưa. Điều kiện thời tiết này rất lý tưởng để chụp ảnh phản chiếu trong vũng nước, tạo ra hiệu ứng đối xứng ấn tượng.
Bóng đổ và ánh sáng nổi bật được chỉnh sửa trong ảnh chụp hồ, tạo hiệu ứng đối xứng trên mặt nước.
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải chờ ngày mưa để chụp những bức ảnh đối xứng xuất sắc. Một số công trình kiến trúc được thiết kế theo dạng đối xứng hoặc hình tam giác giúp việc này trở nên dễ dàng. Hơn nữa, bạn có thể tận dụng hình ảnh phản chiếu trên mặt hồ và các thủy vực khác để tạo sự cân bằng và hài hòa cho bố cục.
Hãy sử dụng tính năng lưới (grid) trên camera của điện thoại để căn chỉnh khung hình chính xác. Đảm bảo rằng hai phía của bức ảnh chiếm một lượng không gian tương đương, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo.
7. Tập Trung Vào Một Chủ Thể
Sự có chủ đích là một trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo nên một bức ảnh thú vị, và cách tốt nhất để đạt được điều này là tập trung vào một chủ thể duy nhất. Hãy sử dụng phần còn lại của cảnh vật như một khung hình để kể câu chuyện của bạn hiệu quả hơn, nhưng luôn giữ một khía cạnh chính làm tâm điểm.
Chủ thể chính của bạn có thể là bất cứ thứ gì. Chân dung người luôn là một lựa chọn tuyệt vời, và nếu bạn đang chụp ảnh đường phố bằng smartphone, bạn có thể chọn một vật thể như chiếc ô hoặc chiếc xe đạp làm điểm nhấn.
Chân dung một người đứng bên kênh đào, làm nổi bật chủ thể chính trong bố cục.
Lập kế hoạch trước cho buổi chụp sẽ giúp bạn xác định chủ thể chính. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dành thời gian quan sát xung quanh trước khi chọn một điều gì đó thú vị để làm tâm điểm.
6. Sử Dụng Người và Vật Thể Để Tạo Tỷ Lệ
Khi chụp ảnh phong cảnh hoặc các địa điểm rộng lớn, hãy cân nhắc sử dụng tỷ lệ để cho thấy sự hùng vĩ của những nơi này. Ví dụ, bạn có thể đưa một người vào khung hình khi chụp một ngọn núi. Thay vì chụp chân dung, hãy làm cho họ trông nhỏ bé hơn bằng cách thu nhỏ lại hoặc đứng xa hơn.
Các loài động vật cũng có thể là một cách tuyệt vời để thể hiện tỷ lệ của một cảnh vật. Thay vì sử dụng chế độ Chân dung (Portrait Mode), bạn nên dùng cài đặt chụp ảnh chính của smartphone. Làm như vậy sẽ giúp bạn lấy nét được nhiều cảnh hơn, từ đó càng nhấn mạnh quy mô của bức ảnh.
5. Quy Tắc Một Phần Ba (Rule of Thirds)
Quy tắc một phần ba là một nguyên tắc bố cục nhiếp ảnh kinh điển khác. Đúng như tên gọi, bạn chia hình ảnh của mình thành ba phần bằng nhau theo chiều ngang và chiều dọc, tạo thành chín ô vuông. Mỗi khu vực nên kể một câu chuyện độc đáo nhưng vẫn hỗ trợ thông điệp tổng thể mà bạn muốn truyền tải.
Bạn có thể áp dụng quy tắc một phần ba trong mọi loại kịch bản, từ ảnh phong cảnh, chân dung cho đến ảnh đường phố. Nó hoạt động hiệu quả trong cả nhiếp ảnh đen trắng lẫn ảnh màu. Bạn có thể chia hình ảnh từ trái sang phải hoặc từ trên xuống dưới, tùy thuộc vào ý đồ của bạn.
Hãy bật lưới camera điện thoại để căn chỉnh bức ảnh chính xác hơn. Mặc dù đơn giản để thực hiện, bạn có thể cần luyện tập trước khi thực sự có được những chủ thể thú vị trong hình ảnh của mình.
4. Bóng Đổ và Hậu Cảnh Tương Phản Cao
Mặc dù việc lạm dụng độ tương phản trong ảnh rất dễ xảy ra, nhưng các vùng bóng đổ và hậu cảnh có độ tương phản cao có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời nếu bạn khéo léo. Bạn có thể kiểm soát độ tương phản thông qua ánh sáng bên ngoài hoặc thông qua phần mềm chỉnh sửa hậu kỳ.
Nếu bạn muốn chụp ảnh theo phong cách này, tốt nhất là nên ra ngoài vào khoảng bình minh hoặc hoàng hôn. Ngoài ra, bạn cũng có thể chụp ảnh vào giữa ngày. Tuy nhiên, bạn cần phải biết cách tận dụng ánh sáng mạnh để chúng phục vụ ý đồ của bạn chứ không phải chống lại bạn.
Bạn có thể nhấn mạnh độ tương phản bằng cách điều chỉnh thanh trượt Shadows và Contrast sau khi chụp. Bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, bao gồm cả ứng dụng mặc định trên điện thoại thông minh của bạn, đều hoạt động tốt.
3. Đặt Chủ Thể ở Giữa Ảnh
Nhiều người cho rằng bạn không nên đặt chủ thể ở giữa bức ảnh, nhưng tôi không đồng ý. Trong nhiều trường hợp, việc này có thể làm cho hình ảnh của bạn trông thú vị hơn. Tuy nhiên, điểm mấu chốt là đảm bảo chủ thể phải hòa hợp với cảnh vật chứ không phải tách biệt khỏi nó.
Đặt chủ thể chính của bạn ở giữa bức ảnh có thể là một phần hiệu quả của quy tắc một phần ba. Đây cũng là một cách dễ dàng để tạo ra một tiêu điểm. Hãy đảm bảo rằng người xem có thể dễ dàng nhận ra điều gì đang diễn ra; ví dụ, bạn có thể cần giữ máy ảnh cao hơn một chút.
2. Chụp Từ Trên Cao
Thông thường, chụp cảnh quan thành phố và các cảnh khác từ trên cao bằng máy ảnh DSLR hoặc mirrorless sẽ cho kết quả tốt hơn, nhưng bạn vẫn có thể đạt được những bức ảnh tuyệt vời với smartphone. Bạn chỉ cần hiểu những hạn chế của smartphone. Mặc dù không tốt cho việc zoom xa, nhưng bạn có thể có được những bức ảnh góc rộng đẹp.
Cảnh vật cũng cần phải thú vị, và bạn nên chọn một điều gì đó để tập trung vào. Ví dụ, một tòa nhà cụ thể có thể nổi bật.
Chụp từ trên cao cũng có thể bao gồm việc chỉ máy ảnh xuống một vật thể trên đường phố hoặc dưới tầm hông. Ví dụ, nếu bạn là một nhiếp ảnh gia, bạn có thể cầm máy ảnh trên tay và chụp ảnh bằng smartphone của mình.
1. Đường Chéo (Diagonal Lines)
Các đường chéo như cầu thang thường ít được chụp ảnh hơn so với đường dẫn. Tuy nhiên, chúng vẫn rất đáng để cân nhắc. Khi được sử dụng kết hợp với ánh sáng, bạn có thể đạt được những kết quả tuyệt vời.
Các đường chéo có thể làm cho bức ảnh của bạn trông đa chiều hơn so với đường dẫn. Việc làm chủ kỹ thuật này khó hơn đáng kể so với các loại bố cục khác, và bạn sẽ cần luyện tập nhiều hơn.
Ngoài cầu thang, hãy tìm kiếm các đường chéo trong đường sá, các tòa nhà, và thậm chí cả các họa tiết trên cỏ.
Học cách bố cục hình ảnh bằng smartphone là điều cần thiết để trở thành một nhiếp ảnh gia giỏi hơn. Bạn sẽ nâng tầm những bức ảnh của mình từ “ổn” thành “tuyệt vời” theo thời gian và tìm ra điều gì khiến bạn hứng thú nhất. Hơn nữa, những kỹ năng này có thể áp dụng linh hoạt cho cả quay video và các lĩnh vực thị giác khác.
