Thế giới PC đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Chính vì sự phát triển nhanh chóng này, chúng ta liên tục chào đón nhiều xu hướng PC mới và nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng cũ đã gắn bó với những người đam mê công nghệ trong nhiều năm. Dù tốt hay xấu, những xu hướng cũ này dần phai nhạt, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể nhớ lại chúng một cách trìu mến.
Một lưu ý quan trọng ở đây là chúng ta sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC phổ thông, không đề cập đến bất kỳ điều gì về các phân khúc máy tính cũ hoặc khác, như NAS, máy chủ hoặc xu hướng máy tính bảng mạch đơn (SBC).
5. Sử Dụng Ổ Cứng Lưu Trữ SATA
Có Lẽ Sẽ Không Sớm Biến Mất Hoàn Toàn
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho ổ cứng HDD và SSD. Nhưng mọi thứ đã bắt đầu chuyển động chậm rãi. Nhiều hệ thống PC dựng sẵn (pre-built) ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ bằng ổ cứng NVMe SSD. Hầu hết những người tự build PC hiện nay cũng chỉ sử dụng ổ cứng NVMe SSD. Nhiều người đam mê PC chỉ thích dùng NVMe SSD, đặc biệt khi ngân sách trên 1.000 USD. Rõ ràng, SATA cuối cùng sẽ có chung số phận với người tiền nhiệm của nó, PATA.
Điều này sẽ không xảy ra sớm vì ổ cứng NAS vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn sử dụng ổ cứng lưu trữ SATA cho hoạt động hàng ngày của chúng. Nhưng một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA khỏi bối cảnh build PC phổ thông. Có lẽ SATA sẽ không bị “tuyệt chủng” ngay trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và khoảng thời gian đó sẽ ngắn hơn nếu chỉ xét đến PC phổ thông.
Ổ cứng SSD Crucial BX500 sử dụng giao tiếp SATA
4. GPU Cấu Hình Thấp (Low-profile)
Gần Như Tuyệt Chủng Ngày Nay
Chứng kiến sự “chết dần” của các card đồ họa cấu hình thấp (low-profile GPU) là điều đáng buồn đối với bất kỳ người đam mê build PC nào. Card đồ họa cấu hình thấp thực thụ gần đây nhất có bộ làm mát phù hợp là Nvidia GeForce RTX 3050 6GB edition. Có những mẫu GPU tùy chỉnh và mạnh mẽ hơn ngoại lệ, như GeForce RTX 4060 low-profile edition từ Gigabyte. Tuy nhiên, các nhà sản xuất chip không thực sự cố gắng tạo ra GPU phù hợp với các bộ làm mát cấu hình thấp.
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng build PC cấu hình thấp đã chết; GPU cấu hình thấp vẫn tìm được các trường hợp sử dụng của chúng trong nhiều tình huống. Có những người chuyên tâm thực hiện nhiều bản mod để lắp các GPU cao cấp vào các vỏ máy cấu hình thấp. Người mua thông thường muốn có một bộ PC cấu hình thấp thường mua một chiếc GTX 1650 LP.
Nhiều người build PC khuyên nên ghép nối RTX 3050 6GB mới hơn với một bộ OptiPlex giá rẻ để tạo ra một cỗ máy chơi game ngân sách. Nhưng xu hướng sử dụng GPU cấu hình thấp này đơn giản là đang biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng cho sự hồi sinh của xu hướng này.
Card đồ họa GeForce GTX 1660 Ti và GTX 1050 Ti
3. Bàn Phím Có Numpad
Giờ Được Coi Là Lỗi Thời
Hãy hỏi 10 chủ sở hữu PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad hay không, và hầu hết có lẽ sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời không gây ngạc nhiên, vì nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho việc sử dụng hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp cũng đang chuyển dịch theo hướng đó. Các bàn phím full-size có khả năng tùy chỉnh hoàn toàn ngày càng ít phổ biến trên thị trường, và nhiều người đam mê thích bàn phím không có numpad hơn là bàn phím full-size “lỗi thời” truyền thống có numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng phải là full-size để có numpad trên đó. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí còn không được coi là “phổ biến” so với sự cuồng nhiệt dành cho form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ không bị “tuyệt chủng” sớm, nhưng xét theo xu hướng của ngành, rõ ràng chúng ta có thể dễ dàng đưa meta này vào danh sách những meta đang dần biến mất.
2. GPU Hiệu Năng Cao Nhưng Tiêu Thụ Điện Hiệu Quả
Giờ Đây Gần Như Một Khái Niệm Mâu Thuẫn
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một card đồ họa cao cấp mà không ngốn một lượng đáng kể ngân sách điện năng của bạn là khi nào? Tất nhiên, một card đồ họa sẽ ngốn điện nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu quả, không phải yêu cầu công suất thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu công suất trong ba thế hệ gần đây, và xu hướng này ngày càng tăng đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh rõ ràng về vấn đề này.
| GPU (dòng 80 Ti/Super) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W (+40%) |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W (-9.14%) |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W (+12.5%) |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu công suất ở mức độ của dòng 90 “Titan”. Nhưng nó vẫn đáng chú ý. Đặc biệt, các card đồ họa dòng 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi RTX 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm dừng của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super (với TDP giảm so với 3080 Ti). Nói tóm lại, ngày nay bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) khủng, không giống như những ngày trước khi bạn có thể dùng chung một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
Đầu cấp nguồn trên card đồ họa RTX 5090, minh họa cho mức tiêu thụ điện năng ngày càng tăng
| GPU (dòng 90/Titan) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W (+12%) |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W (+25%) |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W (+28.5%) |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W (+27.78%) |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90. Tuy nhiên, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước khổng lồ và yêu cầu công suất lớn, nhiều người build PC không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể chấp nhận được nhờ hiệu suất tăng đáng kể. Nhưng điều đó không đúng với GeForce RTX 5090. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ cải thiện hiệu quả nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, nói tóm lại, chúng ta có thể thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi bất kỳ nhà sản xuất nào đạt được một cột mốc kiến trúc lớn.
1. GPU Giá Rẻ Cho Cấu Hình Phổ Thông
Đang Được Thay Thế Bởi APU
Hầu hết những người build PC đều nhớ những chiếc card đồ họa phổ thông giá rẻ có thể xử lý các trò chơi mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao trong khi vẫn có mức giá hợp lý. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một card đồ họa có giá dưới 200 USD. Lần phát hành card đồ họa giá cả phải chăng gần đây nhất là của Intel, với mẫu ARC B580 có MSRP chỉ 250 USD. Tuy nhiên, mức MSRP đó không được duy trì khi nó ra mắt trên thị trường; bạn không thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả tại thời điểm bài viết này. Và các card đồ họa cho các hệ thống cấp độ cơ bản tuyệt đối gần như không tồn tại ngày nay.
Card đồ họa GeForce GTX 1660 Ti bên trong máy tính chơi game
Đáng buồn thay, các card đồ họa giá cả phải chăng sẽ không sớm quay trở lại. Khi đồ họa tích hợp (integrated graphics – iGPU) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ ngày càng ít tập trung vào thị trường card đồ họa giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU (Bộ xử lý tăng tốc – CPU tích hợp iGPU mạnh) cuối cùng sẽ thay thế các card đồ họa cấp độ phổ thông.
Mặt sau card đồ họa Intel Arc B580
Tại thời điểm viết bài, APU máy tính để bàn mạnh nhất, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một card đồ họa phổ thông phổ biến, GeForce GTX 1650. Nhưng những người sử dụng CPU cũ hơn và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các card đồ họa siêu ngân sách này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng buồn, người dùng vẫn gắn bó với các nền tảng cũ hơn có thể sẽ không được hưởng lợi từ sự phát triển này.
Đây là trung tâm của sự biến đổi trong thế giới công nghệ.
Việc nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng theo thời gian không phải là điều gì mới mẻ, bởi thế giới công nghệ không bao giờ ngừng lại. Một số xu hướng sẽ được nhớ nhung, một số thì không. Và những xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong tâm trí của những người build PC kỳ cựu.
