Bạn đam mê ẩm thực và muốn những món ăn tự tay mình làm trở nên sống động, hấp dẫn hơn trên mạng xã hội? Hay đơn giản là bạn muốn lưu giữ khoảnh khắc bữa ăn một cách nghệ thuật? Đừng lo lắng nếu bạn không có máy ảnh DSLR đắt tiền. Bí quyết để có những bức ảnh món ăn “chuẩn nhà hàng” nằm ở kỹ thuật, chứ không phải thiết bị. Với ánh sáng phù hợp, góc chụp thông minh và vài mẹo chỉnh sửa đơn giản, chiếc điện thoại thông minh của bạn hoàn toàn có thể biến những bữa ăn hàng ngày thành những tác phẩm nghệ thuật đáng thèm thuồng.
1. Tận Dụng Ánh Sáng Tự Nhiên – Yếu Tố “Vàng” Của Nhiếp Ảnh Ẩm Thực
Ngay cả trước khi bày biện món ăn, điều đầu tiên tôi luôn kiểm tra là ánh sáng ở các khu vực khác nhau trong nhà mình. Ánh sáng tự nhiên dồi dào từ các cửa sổ là nguồn tài nguyên vô giá. Tùy thuộc vào thời gian trong ngày hoặc cảm xúc bạn muốn truyền tải, việc lựa chọn căn phòng phù hợp sẽ tạo ra sự khác biệt lớn.
Món chả mực chiên giòn bày trí tinh tế, chụp dưới ánh sáng tự nhiên lý tưởng
Món cơm cá hồi và rau củ tươi ngon, rực rỡ dưới ánh sáng tự nhiên tươi sáng
Bánh creme brulee với lớp caramel vàng óng, hấp dẫn trong ánh sáng dịu
Ví dụ, nếu có một cái cây lớn cạnh phòng ngủ, ánh sáng sẽ dịu nhẹ hơn, rất thích hợp cho những bức ảnh mang phong cách tối giản và trầm lắng (dark and moody). Cửa sổ bếp của tôi lại rất sáng vào buổi sáng, tạo cảm giác tươi mới, thoáng đãng, hoàn hảo cho những bức ảnh đậm chất mùa hè. Ánh sáng có thể quyết định sự thành bại của một bức ảnh, vì vậy hãy học cách nhận biết và tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên.
Mặc dù tôi cũng sử dụng ánh sáng nhân tạo, nhưng chủ yếu là với máy ảnh chuyên nghiệp. Việc học cách sử dụng đèn studio là một cách tuyệt vời để nâng cao kỹ năng nhiếp ảnh của bạn. Hơn nữa, bạn sẽ không bị giới hạn bởi việc chỉ chụp bữa sáng và bữa trưa, đặc biệt nếu bạn sống ở các quốc gia thiếu ánh sáng tự nhiên vào mùa đông.
2. Nắm Vững Nguyên Tắc Bố Cục – Nâng Tầm Bức Ảnh Món Ăn
Có sự khác biệt lớn giữa việc “chụp ảnh” (taking a photo) và “tạo ra một bức ảnh” (making a photograph). Nếu bạn tập trung vào bố cục – cách sắp xếp các yếu tố trong khung hình – và chủ đích chụp, bức ảnh của bạn sẽ trở nên nổi bật. Do đó, hãy tìm hiểu một số quy tắc bố cục cơ bản để cải thiện ảnh món ăn của bạn.
Các quy tắc như quy tắc một phần ba (rule of thirds), đường dẫn (leading lines), quy tắc số lẻ (rule of odds) và tỷ lệ vàng (golden ratio) là những kỹ thuật tuyệt vời để bắt đầu. Việc tuân theo những quy tắc này sẽ giúp bạn dẫn dắt ánh mắt người xem đi qua toàn bộ bức ảnh một cách tự nhiên. Ban đầu, bạn có thể phải thực hành chúng một cách có chủ đích, nhưng với sự luyện tập, chúng sẽ sớm trở thành bản năng thứ hai.
Bánh pizza pepperoni nóng hổi, phô mai tan chảy, bố cục ấn tượng theo nguyên tắc nhiếp ảnh
Nghiên cứu các tác phẩm nghệ thuật là một cách nhanh chóng và dễ dàng để cải thiện bố cục của bạn. Việc có một bảng tâm trạng (mood board) đầy đủ các ảnh món ăn đẹp là rất tốt, nhưng bạn cũng có thể học hỏi rất nhiều từ các bảo tàng nghệ thuật và phòng trưng bày trong khu vực. Thực hành một thể loại nhiếp ảnh khác cũng sẽ rất có lợi. Tôi thường lấy cảm hứng từ những bức ảnh thiên nhiên của mình khi lựa chọn màu sắc hoặc đạo cụ cho ảnh món ăn.
3. Kể Câu Chuyện Qua Ống Kính – Linh Hồn Của Bức Ảnh Ẩm Thực
Đây là điểm mà nhiều nhiếp ảnh gia mới bắt đầu thường mắc lỗi. Bạn có thể đã làm chủ bố cục, nỗ lực tìm kiếm những màu sắc hài hòa nhưng vẫn cảm thấy thiếu sót điều gì đó. Rất có thể, bạn chưa có một câu chuyện đủ mạnh. Những bức ảnh mạnh mẽ nhất mà bạn thấy hàng ngày đều có một điểm chung: chúng đều khơi gợi cảm xúc mãnh liệt.
Đôi bàn tay đang rải nguyên liệu lên đế bánh pizza, tạo nên câu chuyện về quá trình chuẩn bị món ăn
Việc thêm một câu chuyện là tối quan trọng để thu hút sự chú ý của người xem và kết nối với họ. Cách đơn giản nhất để thêm yếu tố kể chuyện là lựa chọn đạo cụ một cách cẩn trọng. Bạn muốn tạo cảm giác ấm cúng, gần gũi như ở nhà? Hãy thêm gỗ mộc mạc, dao dĩa cũ và khăn ăn màu tối vào cảnh quay. Để có cảm giác hiện đại, trang trọng, hãy sử dụng nền gỗ bóng loáng hoặc đá cẩm thạch, dao dĩa sáng bóng và khăn ăn màu đơn sắc.
Bạn cũng có thể thêm yếu tố con người vào ảnh để tạo phản ứng cảm xúc. Việc đưa người mẫu hoặc chỉ riêng đôi tay của họ vào khung hình có thể làm tăng tính kể chuyện.
Tôi thường phác thảo (storyboard) những gì mình muốn chụp. Bằng cách này, tôi đảm bảo mình suy nghĩ nhiều hơn về câu chuyện và thêm tất cả các chi tiết, đạo cụ liên quan vào cảnh. Bạn không cần một thiết lập phức tạp như iPad hay Apple Pencil; chỉ cần một cây bút và giấy là đủ. Điều quan trọng là hình dung được khung cảnh bạn muốn tạo ra.
4. Thay Đổi Góc Nhìn – Khám Phá Chiều Sâu Món Ăn
Trong nhiếp ảnh ẩm thực, chìa khóa là làm cho món ăn trông phong phú và hấp dẫn. Bạn có thể thực hiện điều này bằng cách điều chỉnh góc nhìn. Sử dụng đĩa nhỏ hơn và chụp cận cảnh cũng sẽ hữu ích. Nhưng đôi khi, bạn cần một góc chụp rộng hơn để bao quát toàn bộ câu chuyện. Điều quan trọng là biết khi nào nên sử dụng mỗi loại góc chụp.
Đĩa bánh pancake xếp chồng, phủ dâu tây và kem, chụp từ góc nhìn từ trên xuống (top-down)
Một bức ảnh chụp từ trên xuống (top-down) về các món ăn khác nhau trên bàn ăn gia đình có thể thể hiện sự sum vầy. Mặt khác, một chiếc burger được chụp ngang tầm mắt sẽ trông hấp dẫn hơn nhiều so với góc nhìn từ trên xuống. Góc 45 độ hoạt động tốt cho súp và salad, giúp thể hiện các lớp và chiều sâu của món ăn.
5. Khai Thác Sức Mạnh Ứng Dụng Chụp Ảnh Trên Smartphone
Nếu bạn muốn kiểm soát nhiều hơn đối với bức ảnh của mình và muốn mô phỏng việc sử dụng máy ảnh DSLR hoặc mirrorless, bạn có thể tải xuống các ứng dụng camera chuyên nghiệp trên điện thoại thông minh. Những ứng dụng này cho phép bạn kiểm soát ba thông số của tam giác phơi sáng (exposure triangle): khẩu độ (aperture), tốc độ màn trập (shutter speed) và ISO.
Cá nhân tôi sử dụng ứng dụng camera của Lightroom. Tôi thích chụp ảnh ở định dạng RAW để có nhiều quyền kiểm soát hơn trong quá trình chỉnh sửa. Vì tôi thường chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng tự nhiên, tôi rất thích sự linh hoạt trong việc điều chỉnh cân bằng trắng (white balance). Có rất nhiều ứng dụng camera miễn phí và trả phí có sẵn cho cả Android và iOS.
6. Sử Dụng Ống Kính Ngoài – Nâng Cao Chất Lượng Chụp Ảnh Macro
Giống như ứng dụng, các ống kính rời có thể rất hữu ích để làm cho hình ảnh của bạn trông chuyên nghiệp hơn. Tôi khuyên bạn nên mua một ống kính macro để chụp rõ hơn kết cấu của món ăn. Có một lý do chính đáng khiến tất cả các nhiếp ảnh gia ẩm thực đều yêu thích ống kính macro 100mm. Ngay cả khi điện thoại của bạn có ống kính macro tích hợp, chất lượng từ một ống kính macro chuyên dụng thường tốt hơn, đặc biệt là khả năng tạo hiệu ứng xóa phông (bokeh) đẹp mắt ở hậu cảnh.
Ống kính macro kẹp (clip-on) gắn trên camera smartphone, hỗ trợ chụp ảnh cận cảnh món ăn
Các góc nhìn khác nhau từ ống kính cũng có thể giúp bạn kể chuyện và thể hiện sự phong phú.
Hãy tránh sử dụng các loại ống kính hiệu ứng đặc biệt như siêu rộng (extra-wide) hoặc mắt cá (fish-eye). Bạn muốn ảnh món ăn của mình trông tự nhiên nhất có thể.
7. Chỉnh Sửa Ảnh – Bước Cuối Cùng Để Bức Ảnh “Tỏa Sáng”
Dù bạn chụp ảnh bằng chiếc máy ảnh mirrorless hiện đại nhất hay chiếc điện thoại khiêm tốn của mình, chỉnh sửa là bước then chốt để làm cho hình ảnh món ăn của bạn “bật” lên. Bạn có thể sử dụng ứng dụng chỉnh sửa tích hợp sẵn trên điện thoại, nhưng phần mềm chỉnh sửa chuyên dụng sẽ cung cấp cho bạn nhiều tùy chọn hơn.
Các điều chỉnh cơ bản như độ sáng (brightness), vùng sáng (highlights), vùng tối (shadows) và độ tương phản (contrast) là đủ để cải thiện ảnh của bạn. Thêm độ rực rỡ (vibrance) hoặc độ bão hòa (saturation) cũng có thể làm cho hình ảnh trở nên sống động hơn.
Giao diện màn hình chỉnh sửa màu sắc và các tùy chọn trong ứng dụng Lightroom Mobile
Tôi chỉnh sửa ảnh của mình bằng Lightroom Mobile. Ngoài các điều chỉnh phơi sáng và màu sắc thông thường, tôi còn thích loại bỏ các khuyết điểm trong ảnh bằng Lightroom. Tùy chọn mặt nạ (masking) là công cụ yêu thích của tôi, vì nó cho phép tôi chỉnh sửa có chọn lọc các khu vực cụ thể của hình ảnh mà không ảnh hưởng đến những phần khác.
Như người ta vẫn nói, không phải công cụ mà chính kỹ năng của bạn mới là điều quan trọng. Bạn không cần một chiếc máy ảnh mirrorless hàng đầu để chụp những bức ảnh món ăn tuyệt vời. Chiếc điện thoại thông minh của bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó. Hãy chú ý đến ánh sáng, bố cục và câu chuyện bạn muốn kể. Nếu cần, hãy tận dụng các ứng dụng và chỉnh sửa ảnh của bạn để đạt được kết quả tốt nhất.
Bạn đã áp dụng những mẹo nào để chụp ảnh món ăn bằng điện thoại? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và những bức ảnh đẹp nhất của bạn trong phần bình luận bên dưới, hoặc khám phá thêm các bài viết hướng dẫn nhiếp ảnh công nghệ khác trên KhoaHocCongNghe.net để nâng cao kỹ năng của mình!
