Lớp keo tản nhiệt được nhà sản xuất dán sẵn trên card màn hình (GPU) không tồn tại vĩnh viễn. Tương tự như việc bạn cần thay keo tản nhiệt mới cho CPU sau mỗi vài năm, bạn cũng cần làm điều tương tự với GPU nếu muốn duy trì hiệu suất tản nhiệt đỉnh cao. Tuy nhiên, hầu hết mọi người lại không thực hiện việc này, chủ yếu là vì việc tháo lắp một chiếc card đồ họa không đơn giản như tháo tản nhiệt CPU. Quan trọng hơn, luôn tồn tại rủi ro tiềm ẩn làm hỏng chiếc GPU đắt tiền của bạn.
Tôi cũng từng có những lo ngại tương tự khi lần đầu tiên quyết định thay keo tản nhiệt cho chiếc Nvidia GTX 1060 cũ của mình, nhưng tôi không thể chịu được các vấn đề quá nhiệt và giảm hiệu năng (thermal throttling) gặp phải khi chơi game. Kể từ đó, tôi luôn đảm bảo thay thế lớp keo đã khô ngay khi nhận thấy các dấu hiệu quá nhiệt của card màn hình. Lợi ích rõ ràng nhất là nó giúp giảm nhiệt độ GPU, nhưng khi thực sự trải qua quá trình này, bạn sẽ thấy đó là một trải nghiệm học hỏi quý báu như tôi đã thấy.
Tháo lắp GPU không đáng sợ như bạn tưởng
Với giá thành đắt đỏ của các loại card màn hình hiện đại ngày nay, hầu hết mọi người không muốn mạo hiểm làm hỏng linh kiện trong quá trình tháo lắp hoặc vô tình làm mất hiệu lực bảo hành. Tuy nhiên, một khi tôi đã xem vài hướng dẫn trên YouTube và tự thực hiện một cách kiên nhẫn, tôi nhanh chóng nhận ra rằng nó không đáng sợ như vẻ ngoài. Bạn không cần phải là một kỹ thuật viên chuyên nghiệp để cẩn thận tháo tất cả các ốc vít, tách bộ tản nhiệt và bôi keo tản nhiệt mới.
Tản nhiệt và bo mạch của card màn hình Zotac Gaming GeForce RTX 4070 Super Trinity Black Edition sau khi tháo rời
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số loại card màn hình khó tháo lắp hơn những loại khác. Ví dụ, các phiên bản Founders Edition của Nvidia có thể khá thách thức do thiết kế tản nhiệt tùy chỉnh. Các GPU tản nhiệt nước cũng phức tạp không kém, nếu không muốn nói là hơn, vì liên quan đến hệ thống ống dẫn. Cho đến nay, tôi nhận thấy việc tháo lắp các card màn hình tản nhiệt khí tiêu chuẩn, như Asus ROG Strix GTX 1060 và RTX 3090, là khá dễ dàng. Bất kể quy trình đơn giản hay phức tạp đến đâu, tôi chỉ khuyên bạn nên thay keo tản nhiệt cho GPU sau khi thời gian bảo hành đã hết.
Chất lượng keo tản nhiệt rất quan trọng
Khi lần đầu quyết định thay keo tản nhiệt cho GPU, tôi không suy nghĩ nhiều về loại keo mình sử dụng. Tôi chỉ đơn giản mua tuýp Arctic MX-4 trên Amazon và thế là xong. Mặc dù nó hoạt động khá tốt trong việc cải thiện nhiệt độ GPU của tôi, nhưng tôi nhanh chóng học được từ nhiều diễn đàn Reddit rằng các loại keo tản nhiệt có độ dẫn nhiệt cao hơn sẽ cho hiệu suất tốt hơn. Arctic MX-4, chẳng hạn, có độ dẫn nhiệt 8.5 W/mK, đây là mức tốt, nhưng tôi lẽ ra có thể chọn thứ gì đó tốt hơn, như Thermal Grizzly Kryonaut, loại keo tự hào với độ dẫn nhiệt 12.5 W/mK.
Độ dẫn nhiệt cao hơn của Kryonaut có thể giúp giảm nhiệt độ GPU của tôi thêm vài độ, điều này nghe có vẻ không nhiều, nhưng khi bạn đã bỏ công sức và thời gian để thay keo tản nhiệt cho GPU, tại sao không chọn phương án tốt nhất? Cũng cần lưu ý rằng một số card đồ họa cao cấp hiện đại, như RTX 5090 Founders Edition và Asus ROG Matrix RTX 4090, sử dụng kim loại lỏng (liquid metal) làm chất dẫn nhiệt; việc thay thế nó bằng keo tản nhiệt tiêu chuẩn thông thường sẽ chỉ làm nhiệt độ GPU của bạn tệ hơn mà thôi.
Miếng dán tản nhiệt (thermal pad) cũng cần chú ý
Các miếng dán tản nhiệt trên card màn hình giúp truyền nhiệt từ các linh kiện như VRM và chip bộ nhớ (VRAM). Giống như keo tản nhiệt, chúng có thể dần xuống cấp theo thời gian. Khi lần đầu tháo chiếc RTX 3090 cũ của mình, tôi nhận thấy các miếng dán đã khô và mòn, nhưng tôi đã không bận tâm thay thế chúng cùng lúc với keo tản nhiệt. Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau, tôi nhận thấy nhiệt độ khu vực bộ nhớ (Memory Junction hay VRAM) vẫn khá cao khi giám sát bằng MSI Afterburner, thường xuyên vượt quá 95 độ C. Vì vậy, tôi buộc phải tháo lắp lần thứ hai và thay thế các miếng dán bằng loại chất lượng cao hơn từ Thermal Grizzly.
Cận cảnh chip xử lý đồ họa (GPU die), tản nhiệt, và các miếng dán tản nhiệt (thermal pad) trên card màn hình
Thay thế các miếng dán tản nhiệt chắc chắn là một quy trình phức tạp hơn, đòi hỏi bạn phải thật chính xác về độ dày và vị trí đặt miếng dán. Tuy nhiên, sự cải thiện nhiệt độ và tuổi thọ mang lại chắc chắn xứng đáng với công sức bỏ ra thêm. Bạn không nhất thiết phải làm điều này mỗi lần thay keo tản nhiệt cho GPU. Các miếng dán tản nhiệt bền hơn nhiều và thường chỉ cần thay thế nếu bạn nhận thấy chúng bị khô đáng kể, biến dạng, hoặc bị rách vô ý trong quá trình tháo lắp.
Khu vực chip xử lý đồ họa (GPU die) và chip bộ nhớ VRAM trên card màn hình
Thay keo tản nhiệt GPU rất xứng đáng với công sức
Việc thay keo tản nhiệt cho GPU thoạt nhìn có vẻ đáng sợ, nhưng những cải thiện về hiệu năng, nhiệt độ giảm và hoạt động êm ái hơn khiến mọi công sức đều trở nên xứng đáng. Keo tản nhiệt (và miếng dán tản nhiệt) mới không chỉ ngay lập tức làm giảm nhiệt độ GPU mà còn kéo dài tuổi thọ của card bằng cách ngăn ngừa sự hao mòn sớm của các linh kiện bên trong. Giờ đây, sau khi đã thay keo tản nhiệt cho nhiều GPU trong suốt thập kỷ qua mà không gây hỏng hóc, tôi cảm thấy tự tin khi giới thiệu quy trình này cho bất kỳ ai đang gặp vấn đề về quá nhiệt. Tuy nhiên, tôi vẫn khuyên bạn nên chờ cho đến khi thời gian bảo hành của card đồ họa hết hạn.
